Problem wrastających paznokci jest dość częstą przyczyną wizyt w gabinecie podologicznym. Pacjenci trafiają do specjalistów w różnym stanie zaawansowania wrastania. Kluczowe dla szybkiej i skutecznej terapii jest w miarę możliwości jak najszybsze zdiagnozowanie przyczyny oraz mechanizmu wrastania, a także odpowiednie zaopatrzenie.
Objawy
Najczęstszym objawem jest ból i tkliwość wałów paznokciowych oraz zaczerwienienie, obrzęk i zwiększone ucieplenie w okolicy aparatu paznokciowego. Konsekwencją nie leczonych wczesnych objawów może być powstawanie stanu zapalnego. Długotrwale trwający stan zapalny może doprowadzić do powstania ziarniny czyli tzw. “dzikiego mięsa”. Ziarnina jest tkanką zapalną, która powstaje jako konsekwencja ciągłego drażnienia rany, powstałej na skutek wbijającej się w nią płytki paznokciowej. Jest ona bardzo mocno ukrwiona oraz najczęściej otacza dość ściśle wrastający fragment paznokcia co w konsekwencji mocno utrudnia i wydłuża czas terapii.
W sytuacji gdy występuje już stan zapalny, może dojść do nadkażenia rany w otaczającym płytkę wale. Objawia się to dużym obrzękiem i mocnym zaczerwieniem całego palca oraz znacznym uciepleniem całej tej okolicy. Bardzo charakterystyczna jest także wydzielina ropna lub obfity wysięk z rany, zwykle o nieprzyjemnym zapachu. Drobnoustrojami powodującymi zakażenia takich ran, najczęściej są bakterie, naturalnie kolonizujące skórę człowieka tj. należące do flory fizjologicznej, np. gronkowce (Staphylococcus) i paciorkowce (Streptococcus). Mogą je również powodować bakterie kolonizujące i oporne na antybiotyki, np. metycylinooporny gronkowiec złocisty (MRSA). W środowisku słonawej wody zakażenia ran mogą być wywołane przez wodne szczepy Vibrio (przecinkowce) i Aeromonas a w ciepłej wodzie (np. w jacuzzi) – przez pałeczkę ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa). Głębsze rany mogą też ulegać zakażeniom przez beztlenowce z rodziny Bacteroides i Clostridium.
Przyczyny
Przyczyn wrastających paznokci jest wiele. Także mechanizm powstawania schorzenia może być różny. Najczęstszym powodem są:
- nieprawidłowe skracanie paznokci,
- nieodpowiednie obuwie,
- kształt płytki oraz wałów skórnych otaczających paznokieć,
- deformacje stóp,
- zaburzenia biomechaniki układu ruchu,
- urazy płytki paznokciowej,
- stany po interwencjach chirurgicznych w obrębie płytki,
- zakażenia płytki,
- otyłość,
- ciąża,
- zaburzenia hormonalne,
- jako konsekwencja nadpotliwości stóp.
Leczenie
Leczenie wrastających paznokci jest procesem, którego długość uzależniona jest od stanu w jakim pacjent trafia do gabinetu, przyczyny wrastania oraz czasu trwania problemu. Im cięższy jest stan początkowy – stan zapalny, ziarnina, zakażenie – tym dłużej będzie trwała terapia. W najbardziej ekstremalnych przypadkach może ona trwać od kilku do kilkunastu miesięcy. Aby była jednak skuteczna należy regularnie zgłaszać się na kontrole.
Dlatego też tak ważne jest możliwie jak najszybsze zdiagnozowanie problemu i wdrożenie leczenia. W sytuacji gdy pacjent trafia do gabinetu z początkowymi objawami – ból, zaczerwienienie wału, tkliwość – można szybko rozwiązać problem, stosując np. tylko tamponadę.
Tamponada jest podstawową metodą zaopatrywania wrastających paznokci. Jest to opatrunek, który zakłada się w wale paznokciowym aby odseparować fragment paznokcia od skóry, w którą się on wbija. Sam zabieg może sprawiać dyskomfort, jednak ulga jest prawie natychmiastowa.
Innym sposobem leczenia wrastających paznokci są klamry ortonyksyjne. Klamra jest to aparat do prostowania zniekształconej płytki. Mechanizm działania klamry zbliżony jest do działania aparatu ortodontycznego na zęby. 🙂 Na rynku dostępnych jest całe mnóstwo różnego rodzaju klamer. Różnią się one pod względem materiałów z których są wykonane, sposobem mocowania do płytki, mechanizmem działania i budową. Na podstawie doświadczenia oraz konkretnego efektu, który chce osiągnąć specjalista, dobierany jest rodzaj klamry odpowiedni dla danego przypadku. Samo zakładanie klamry nie jest bolesne. Zdarza się chwilowy dyskomfort w momencie dopasowywania jej do płytki, ale po jej prawidłowym zamocowaniu odczuwalna jest znaczna ulga.
Metoda Arkady jest kolejnym sposobem korygowania wrastających paznokci. Polega na ustawieniu płytki do pożądanego kształtu za pomocą specjalnych manipulatorów przy użyciu narzędzia nazywanego “Kostką”. Następnie prawidłowo uformowany paznokieć pokrywany jest masą akrylową. Po utwardzeniu się akrylu demontuje się manipulatory oraz korpus narzędzia. Paznokieć pozostaje w nadanym mu w narzędziu kształcie. Jest to metoda, która pozwala na szybsze uzyskanie efektu terapeutycznego, ale wiąże się z większym bólem podczas zabiegu oraz wyższym kosztem. Niestety metodę tą można zastosować tylko w określonych przypadkach i zawsze ostatecznie decyduje o tym specjalista.
Odmianą paznokci wrastających są paznokcie wkręcające. W tym przypadku problem jest zwykle bardziej złożony. Może tu jednocześnie występować więcej przyczyn. Najczęściej jednak problem spowodowany jest nieprawidłową biomechaniką układu ruchu, źle dobranym obuwiem oraz deformacjami stóp. Wszystkie te czynniki sprowadzają się do tego, że taki pacjent powinien trafić pod opiekę nie tylko podologa, ale także fizjoterapeuty oraz zostać odpowiednio zaopatrzony w indywidualne wkładki do butów lub odpowiednie obuwie.
Autor: Agnieszka Jaszewska (podolog Ortomedicum)
