Przepuklina to dość często występujący problem zdrowotny. Z reguły kojarzy się nam z niewielkim uwypukleniem, pojawiającym się najczęściej po wzmożonym wysiłku lub intensywnym kaszlu. Najczęściej występuje w okolicy pachwiny, pępka czy brzucha, powodując niepokój pośród pacjentów. Czym właściwie jest przepuklina i jak wygląda mechanizm jej powstania? Co ważniejsze – czy można się przed nią ustrzec? Poznaj najważniejsze informacje dotyczące przepukliny i sprawdź, czy należysz do osób o podwyższonym ryzyku zachorowalności!
Czym jest przepuklina i u kogo występuje?
Powszechnie szacuje się, że ryzyko pojawienia się przepukliny, w przypadku mężczyzn wynosi aż 27%, podczas gdy u kobiet wynosi zaledwie 3%. Zależność ta jest głównie podyktowane zróżnicowanym stylem życia, czy charakterem wykonywanej pracy obu płci.
Przepuklina jest bowiem wynikiem osłabienia ścian jamy brzusznej, która docelowo ma chronić narządy wewnętrzne przed uszkodzeniami. To właśnie w momencie, kiedy pojawia się nieprawidłowe napięcie powłok jamy brzusznej, może dość do przemieszczenia się poszczególnych organów poza ich właściwą lokalizację, obawiając się jako niewielkie, elastyczne uwypuklenie – stan taki nazywamy właśnie przepukliną.
W jakich okolicznościach i jak powstaje przepuklina?
Do powstania przepukliny może doprowadzić kilka czynników. Tak jak już wspomnieliśmy, przepuklina powstaje m.in. w wyniku osłabienia ścian jamy brzusznej. Należy tutaj wspomnieć, że ściana brzucha sama w sobie nie jest jednolita i posiada w niektórych jej częściach miejsca anatomicznie słabsze, predysponujące do powstawania przepukliny.
Najbardziej wrażliwe obszary narażone na rozwój przepukliny to:
- okolica pachwinowa, przedzielona przez więzadło pachwinowe na piętro górne (przepukliny pachwinowe),
- piętro dolne, poniżej więzadła (tu najczęściej lokalizują się przepukliny udowe),
- okolica pępka oraz kresa biała, przebiegająca pośrodku brzucha od mostka przez pępek do spojenia łonowego (przepukliny brzuszne i pachwinowe).
Przepuklina może powstać również na skutek zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej, które tym samym powoduje wypychanie i delokalizację narządów. Może to nastąpić m.in. u pacjentów z wieloletnimi zaparciami, pacjentów otyłych, z chorobami układu oddechowego objawiającymi się przewlekłym kaszlem, kobiet w ciąży, palaczy papierosów, osób po urazie jamy brzusznej i tych, wykonujących ciężką pracę fizyczną.
Rozwój przepukliny ma niekiedy podłoże genetyczne związane z zaburzeniami syntezy włókien kolagenowych.
Czy przepuklina może być niebezpieczna?
Choć przepuklina głównie stanowi problem estetyczny i okresowe dolegliwości bólowe, tak zdecydowanie należy udać się z taką dolegliwością do specjalisty w celu obserwacji i postawienia trafnej diagnozy. Przepuklina bowiem zwykle nie stanowi zagrożenia dla życia, jednak w momencie jej uwięźnięcia może doprowadzić martwicy uwypuklonego narządu, zapalenia otrzewnej czy wstrząsu septycznego.
Dlatego jak radzi specjalista chirurgii ogólnej i onkologicznej, proktolog dr n. med. Robert Rojewski: „W przypadku wystąpienia przepukliny należy zgłosić się pod opiekę lekarską w celu profesjonalnej obserwacji schorzenia i interwencji. Operacja niedużej przepukliny brzusznej i pachwinowej metodą beznapięciową (z siatką) w znieczuleniu miejscowym, gwarantuje wysoki komfort Pacjenta podczas zabiegu oraz szybki powrót do domu i krótki okres rekonwalescencji po zabiegu”.
Przypominamy – pojawienie się przepukliny zawsze wymaga wizyty u lekarza. Określi on rodzaj uwypuklenia, jego stan i dobierze odpowiedni sposób leczenia operacyjnego.
Czy można uniknąć przepukliny?
Biorąc pod uwagę czynniki ryzyka, które sprzyjają pojawieniu się przepukliny o charakterze nabytym, można zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia poprzez wprowadzenie zasad zdrowego stylu życia. Należy starannie dobierać aktywność fizyczną, która nie będzie wymuszać nadmiernego obciążenia mięśni brzucha tj. statyczny wysiłek fizyczny związany z podnoszeniem ciężarów. Ponadto warto kontrolować choroby związane z drogami oddechowymi np. przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) pojawiająca się głównie u palaczy.