Dolegliwości związane ze stawami kolanowymi są wyjątkowo uciążliwe, ponieważ znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie. Ból kolana może dokuczać w nocy, a przez to zaburzać sen. Przeszkadza podczas poruszania się, a nawet w trakcie siadania i wstawania. Jakie mogą być przyczyny bólu kolana? I jak złagodzić te nieprzyjemne dolegliwości?
Przyczyny bólu kolana
Kolana mogą boleć w wyniku działania różnych czynników, które często są ze sobą powiązane, np.:
- urazów – zwichnięcia, skręcenia, uszkodzenia więzadeł, łąkotek czy chrząstki stawowej,
- stanu zapalnego – może wynikać z urazu, przeciążenia czy toczącej się choroby. U sportowców często dochodzi do mikrourazów, które nie dają dolegliwości, ale w dłuższej perspektywie wywołują zapalenie.
- zmian zwyrodnieniowych – rozwijają się w wyniku przewlekłych stanów zapalnych i chorób (np. dny moczanowej). Mogą być też skutkiem nadmiernej lub niewłaściwej eksploatacji stawów kolanowych, np. w wyniku częstych i ostrych treningów czy pracy obciążającej kolana.
Sporty, które mogą sprzyjać wystąpieniu urazów i przeciążeń kolan, to m.in. narciarstwo, wspinaczka, podnoszenie ciężarów, intensywne bieganie czy tenis[1].
Jakie badania wykonać, gdy boli kolano?
Jeśli dokucza Ci ból kolana, w pierwszej kolejności udaj się do lekarza rodzinnego. Przeprowadzi on z Tobą wywiad, który pomoże wstępnie określić przyczynę dolegliwości. Lekarz może zapytać Cię o:
- aktywność fizyczną,
- rodzaj wykonywanej pracy,
- czas trwania bólu,
- niedawne urazy,
- choroby przewlekłe.
Na tej podstawie ustali dalsze postępowanie. Może skierować Cię na wizytę do specjalisty, np. ortopedy lub reumatologa, ewentualnie na kolejne badania.
Lekarz może sprawdzić też zakres ruchomości stawu kolanowego, ocenić jego wygląd i zbadać palpacyjnie pod kątem obecności wysięku. Czasem konieczna okazuje się morfologia krwi, np. żeby oznaczyć stężenie kwasu moczowego. Zbyt duże może świadczyć o rozwoju dny moczanowej[2].
Jeśli zachodzi konieczność dalszej diagnostyki, stosuje się badania obrazowe:
- USG,
- zdjęcie rentgenowskie,
- tomografię komputerową,
- rezonans magnetyczny.
Jak złagodzić ból kolana?
W większości przypadków bólom kolana towarzyszy stan zapalny. Dlatego w jego łagodzeniu mogą pomóc doustne leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, zawierające np. deksketoprofen. Działają one poprzez hamowanie produkcji mediatorów stanu zapalnego, czyli cząstek odpowiedzialnych za jego rozwój i podtrzymywanie. Deksketoprofen wpływa także na przewodzenie bodźców bólowych, przez co zapobiega przekształceniu bólu ostrego w przewlekły[3].
Deksketoprofen wykazuje skuteczność w uśmierzaniu bólu o nasileniu od małego do umiarkowanego. Sprawdza się zarówno w łagodzeniu nagłych dolegliwości wynikających z urazów, jak i w zaostrzeniach bólu przewlekłego.
Działanie preparatów doustnych możesz wspomóc za pomocą miejscowych żeli przeciwbólowych i przeciwzapalnych na bazie np. diklofenaku czy naproksenu. Ból kolan wywołany urazem złagodzisz, stosując chłodne okłady przy użyciu kompresów żelowych czy woreczków z lodem. Pamiętaj też o usztywnieniu stawu za pomocą bandaża lub opaski elastycznej. Bolące kolano warto też odciążyć, dlatego postaraj się oszczędzać je podczas wykonywania codziennych czynności czy treningów.
[1] Kasztelan, M., & Wierzchosławska, E. (2018). Diagnostyka patologii uszkodzeń stawu kolanowego w badaniu rezonansu magnetycznego przy wykorzystaniu różnych sekwencji. Inżynier i Fizyk Medyczny, 7(5).
[2] Kucharz, E. J., Kuryliszyn-Moskal, A., Wiland, P., Mastalerz-Migas, A., Sudoł, K., & Jabłoński, R. Algorytm diagnostyczny choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego–rekomendacje dla lekarzy rodzinnych. Lekarz POZ, 7(4), 250-254.
[3] Woroń, J., & Wordliczek, J. (2017). Połączenie tramadolu z deksketoprofenem w praktyce klinicznej: postęp w leczeniu bólu. Lekarz POZ, 3(1), 61-67.